Viêm lợi phì đại là gì?
Viêm lợi phì đại là tình trạng các mô nướu phát triển bất thường, vượt quá kích thước bình thường và có thể bao phủ một phần hoặc toàn bộ thân răng. Đây là một biến chứng nặng của bệnh viêm lợi khi không được điều trị kịp thời hoặc áp dụng sai phương pháp, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe răng miệng cũng như chất lượng cuộc sống.
Tình trạng này không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn làm suy giảm chức năng ăn nhai, tăng nguy cơ nhiễm trùng răng miệng và gây ra các biến chứng nghiêm trọng khác. Viêm lợi phì đại thường xảy ra do sự kích thích liên tục từ vi khuẩn, các yếu tố bên ngoài hoặc nội sinh như thay đổi hormone, bệnh lý toàn thân, hoặc do thói quen sinh hoạt không lành mạnh.
Nguyên nhân gây viêm lợi phì đại
Viêm lợi phì đại có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những thói quen hàng ngày đến các yếu tố bệnh lý hoặc di truyền. Dưới đây là các nguyên nhân chi tiết dẫn đến tình trạng này:
1. Vệ sinh răng miệng kém
Thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất. Khi mảng bám và vi khuẩn không được làm sạch, chúng sẽ tích tụ trên bề mặt răng, kẽ răng và nướu. Lâu ngày, vi khuẩn tấn công mô nướu, gây viêm nhiễm kéo dài. Nếu tình trạng viêm không được xử lý kịp thời, mô nướu sẽ phản ứng bằng cách tăng sinh để bảo vệ, dẫn đến viêm lợi phì đại.
Ngoài ra, việc không sử dụng chỉ nha khoa hoặc nước súc miệng cũng khiến thức ăn và vi khuẩn còn sót lại trong kẽ răng, làm gia tăng nguy cơ phát triển bệnh.
2. Không điều trị viêm lợi kịp thời
Viêm lợi ở giai đoạn đầu thường chỉ gây sưng đỏ và chảy máu nhẹ, nhưng nếu không được điều trị hoặc điều trị sai cách, bệnh có thể tiến triển thành viêm lợi phì đại. Trong tình trạng này, nướu không chỉ bị viêm mà còn phát triển bất thường, bao phủ phần lớn hoặc toàn bộ thân răng.
Việc chậm trễ trong điều trị không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn khiến quá trình ăn nhai trở nên khó khăn, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe toàn thân.
3. U xơ nướu
U xơ nướu, hay còn gọi là tăng sản nướu di truyền, là một yếu tố nguy cơ đặc biệt. Đây là tình trạng các mô nướu tăng sinh bất thường do di truyền, thường xuất hiện từ giai đoạn mọc răng sữa và kéo dài đến khi thay răng vĩnh viễn.
Ở giai đoạn đầu, u xơ nướu có thể không gây đau đớn, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, các khối u xơ sẽ bao phủ toàn bộ thân răng, làm cản trở chức năng ăn nhai và sinh hoạt hàng ngày.
4. Thay đổi hormone trong thai kỳ
Phụ nữ mang thai là đối tượng dễ mắc viêm lợi phì đại do sự thay đổi nội tiết tố. Hormone estrogen và progesterone tăng cao trong thai kỳ làm tăng lưu lượng máu đến nướu, khiến nướu trở nên nhạy cảm hơn.
Khi gặp các tác nhân kích thích như mảng bám hoặc vi khuẩn, nướu dễ sưng đỏ và viêm. Nếu không được chăm sóc kỹ lưỡng, tình trạng viêm có thể tiến triển thành viêm lợi phì đại, gây ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ bầu và thai nhi.
5. Chế độ ăn uống thiếu khoa học
Chế độ ăn uống không lành mạnh cũng là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến viêm lợi phì đại. Việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm cay nóng, đồ uống có cồn, hoặc chế độ ăn thiếu vitamin (đặc biệt là vitamin C) có thể làm nướu trở nên nhạy cảm và dễ bị kích ứng.
Khi nướu đã bị viêm, những thói quen ăn uống này càng tạo điều kiện để vi khuẩn phát triển và làm tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn. Việc bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng không chỉ giúp phòng ngừa viêm lợi phì đại mà còn nâng cao sức khỏe răng miệng và toàn thân.
6. Tác dụng phụ của thuốc
Một số loại thuốc, như thuốc chống co giật, ức chế miễn dịch, hoặc điều trị huyết áp, có thể gây tác dụng phụ là viêm lợi phì đại.
7. Một số bệnh khác trong cơ thể
Người mắc các bệnh lý như tiểu đường, ung thư hoặc huyết áp cao dễ bị suy yếu hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây hại phát triển, dẫn đến viêm lợi phì đại.
Dấu hiệu nhận biết bệnh
Viêm lợi phì đại không khó để nhận biết vì tình trạng này thường đi kèm với các triệu chứng rõ ràng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày. Một số dấu hiệu đặc trưng bao gồm:
- Nướu sưng đỏ, bao phủ thân răng: Mô nướu phì đại bất thường, che phủ một phần hoặc toàn bộ thân răng, làm mất đi hình dáng tự nhiên của nướu.
- Cảm giác đau, khó chịu khi nhai thức ăn: Nướu bị viêm và tăng sinh khiến quá trình ăn nhai trở nên khó khăn, đôi khi gây đau nhức nghiêm trọng.
- Nhạy cảm với đồ nóng hoặc lạnh: Nướu phì đại làm lộ ngà răng hoặc tăng nhạy cảm ở răng, gây khó chịu khi tiếp xúc với đồ ăn, thức uống nóng hoặc lạnh.
- Hơi thở có mùi hôi, tanh: Vi khuẩn tích tụ ở các túi nướu hoặc trên bề mặt răng gây ra mùi khó chịu, ngay cả khi vệ sinh răng miệng thường xuyên.
- Nướu dễ chảy máu, kể cả khi không tác động: Nướu trở nên nhạy cảm và dễ tổn thương, dẫn đến chảy máu tự nhiên hoặc khi chải răng, ăn uống.
- Xuất hiện mủ ở nướu: Túi mủ hình thành do vi khuẩn phát triển quá mức là dấu hiệu nặng của viêm nhiễm, cần điều trị ngay để tránh biến chứng.
- Sốt nhẹ, cơ thể mệt mỏi, sưng hạch bạch huyết: Khi viêm lợi phì đại trở nên nghiêm trọng, cơ thể có thể phản ứng bằng cách sốt, sưng hạch vùng cổ hoặc dưới hàm, kèm theo cảm giác mệt mỏi toàn thân.
Viêm lợi phì đại có nguy hiểm không?
Viêm lợi phì đại không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng và toàn thân. Dưới đây là những hậu quả của tình trạng này:
- Suy giảm chức năng ăn nhai: Nướu phì đại che phủ thân răng làm mất cân bằng giữa răng và nướu, khiến việc cắn, nhai thức ăn trở nên khó khăn. Lâu ngày có thể dẫn đến rối loạn khớp cắn.
- Nhiễm trùng nướu hoặc lan rộng toàn cơ thể: Vi khuẩn từ vùng nướu bị viêm có thể lan vào máu, gây nhiễm trùng toàn thân, đặc biệt nguy hiểm ở những người có hệ miễn dịch yếu.
- Tăng nguy cơ sinh non ở phụ nữ mang thai: Viêm lợi phì đại ở mẹ bầu không được kiểm soát có thể làm tăng nguy cơ sinh non, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của cả mẹ và bé.
- Mất răng vĩnh viễn nếu không được điều trị: Nướu phì đại kéo dài có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến cấu trúc nâng đỡ răng, dẫn đến rụng răng tự nhiên hoặc phải nhổ bỏ răng bị hư hại.
Vì vậy, viêm lợi phì đại cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời để tránh những biến chứng khó lường, bảo vệ sức khỏe răng miệng và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Cách điều trị viêm lợi phì đại
1. Trường hợp nhẹ
Bác sĩ sẽ lấy sạch cao răng bằng máy siêu âm để loại bỏ môi trường sống của vi khuẩn, kết hợp kê đơn thuốc kháng sinh như Clindamycin, Amoxicillin hoặc Ciprofloxacin để giảm viêm và ngăn ngừa nhiễm trùng. ( Các bạn phải tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kì một loại thuốc kháng sinh nào nhé )
2. Trường hợp nặng
Phẫu thuật cắt nướu là phương pháp cần thiết để loại bỏ mô nướu bị tổn thương. Sau đó, bác sĩ có thể tiến hành ghép nướu để khôi phục hình dạng nướu ban đầu.
Cách phòng ngừa viêm lợi phì đại tái phát
- Đánh răng 2-3 lần mỗi ngày bằng bàn chải lông mềm.
- Sử dụng chỉ nha khoa hoặc máy tăm nước để làm sạch kẽ răng.
- Hạn chế thực phẩm cay nóng, nước ngọt có ga, rượu bia.
- Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng.
- Thăm khám răng định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện và điều trị sớm các vấn đề răng miệng.
Viêm lợi phì đại là bệnh lý nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm. Tại Nha khoa Quốc tế Quảng Ninh, đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại sẵn sàng giúp bạn bảo vệ sức khỏe răng miệng toàn diện. Hãy đặt lịch khám ngay hôm nay để được tư vấn và chăm sóc tốt nhất nhé!
